DIR FLOORTIME
Çocuk Psikiyatristi
Dr.Stanley Greenspan, çocuklar ve aileleri arasindaki iliskiyi güven ve keyif
içeren karsilikli etkillesim ve oyuna dönüştürmeyi önerir. Kısaca ‘yerde oyun’
(FLOORTIME™) adını verdiği bu yaklaşım ile ebeveynlerin çocuklarını daha iyi
anlamaları ve gelişimlerini desteklemeleri mümkün olduğu gibi çocukların
gündelik sorunları ile başetmenin de kolaylastığını göstermektedir.Dr.
Greenspan’ın uzun yıllara dayanan ve NIH (Amerikan Ulusal Saglık Örgütü)
tarafından da desteklenen calışmasının ürünü olan bu yaklaşım ile ilgilli
çesitli kitapları ve bilimsel makaleleri bulunmaktadır. FLOORTIME™ adını
verdiği bu yaklaşımı daha sonra ciddi boyutta sorunları olan çocuklar ve
aileleri ile uygulamaya başlayarak ,Psikolog Serena Wieder ile birlikte DIR® FLOORTIME™
modelini geliştirmiştir.DIR® FLOORTIME™;farklı gelişim
özellikleri olan bebek ve çocukların değerlendirilmesi ve gelisiminin
desteklenmesi için çok boyutlu bir sistem sunar.Bu gruba giren çocuklar
arasında; otizm spektrum bozukluğu,gelişimsel gerilikler,Down sendromu,konusma
ve dil bozukluğu,dikkat,duygusal ve dürtüsel sorunları olan çocukları
sayabiliriz.
D DEVELOPMENTAL /GELİŞİMSEL
I INDIVIDUAL / BİREYSEL
R RELATIONSHIPBASED / İLİŞKİ TEMELLİ
DIR® Modeli
Nedir?
DIR (Developmental,
Individual Difference, Relationship-based) modeli klinisyenlere, ailelere ve
uzmanlara çocuğu daha iyi anlamak için bir model sunmaktadır. Alandaki
uzmanların, Otizm Spektrum Bozukluğu ya da başka gelişim problemi olan çocuklar
için detaylı değerlendirme yapabilmesini ve müdahale programları
geliştirebilmesini sağlar. DIR modeli, DIRFloortime® tekniğinin yapı
taşlarından biridir.
DIR Modeli, çocuğun
sadece spesifik becerileri ve davranışlarına odaklanmak yerine, sosyal duygusal
ve düşünsel kapasitelerin oluşması için sağlam temeller atmayı hedefler.
D
(DEVELOPMENTAL): GELİŞİMSEL BÖLÜM
Gelişimsel Bölüm (D)
DIR modelinin yapı taşlarıdır. Çocuğun gelişimsel olarak nerede olduğunu
anlayabilmek tedavi programını planlamak için önemlidir. Altı tane
Fonksiyonel-Duygusal Gelişim basamağı (FEDL), çocuklar düşünsel ve duygusal
olarak büyürken öğrendikleri gelişimsel kapasitelerini kapsamaktadır. 1)
Regülasyonu ve sakinliği koruyabilmek için gereken kapasiteler; 2) Başkalarıyla
ilişki kurmak ve birliktelik sağlamak; 3) Duygulanım ve jestleri kullanarak
iletişim başlatmak ya da başlatılan iletişime cevap vermek; 4) Problem-çözme ve
niyet içeren sürerli bir etkileşim sağlamak; 5) Düşünceleri (sembolleri)
kullanarak ihtiyaçları oyuna yansıtabilmek ve yaratıcılığı kullanabilmek; 6)
Düşünceler arası köprü kurabilmek, mantık çerçevesinde düşünebilmek. Empatik
ilişkiler kurabilmek için bu gelişimsel kapasitelerin yanı sıra akademik ve
sosyal becerilerin de kazanılmış olması gerekir.
I
(INDIVIDUAL-DIFFERENCES): BİREYSEL FARKLILIKLAR BÖLÜMÜ
Bireysel farkılılklar
bölümü (I), her çocuğun biyolojik olarak çevresinde algıladığı uyaranları nasıl
işlediği, regüle ettiği ve tepki verdiği ile ilgilidir. Ses, dokunma,
hareketleri ve düşünceleri sıralama kapasitesi genel olarak bu bireysel
farklılıkların çokça görüldüğü alanlardan birkaçıdır. Örneğin, bir çocuk
dokunmaya ya da seslere hiperreaktif veya hiporeaktif olabilir ve bu sebeple bu
tür duyularını doyurmaya yönelik ortamlarda bulunmak isteyecektir.
R
(RELATIONSHIP-BASED): İLİŞKİ TEMELLİ BÖLÜM
İlişki temelli bölüm
eğitmenlerin, uzmanların, ebeveynlerin ya da diğer bakım verenlerin duygulanımı
kullanarak çocuğun gelişimsel seviyesi ve bireysel farklılıklarına göre çocukla
etkileşime geçmesidir. Bu ilişki sayesinde çocuğun fonksiyonel ve duygusal
gelişimi mesafe kaydetmektedir.
D
(DEVELOPMENTAL): GELİŞİMSEL BÖLÜM
Doktor Greenspan;
bebek ve çocuk gelişimini daha iyi anlamak ve değerlendirmek için bilişsel ve
duygusal gelisimi tanımlayan altı gelişim basamağı belirlemiştir.Bu gelişim
basamakları, çocuğun sadece takvim yaşı dikkate alınarak değil, gelişimsel
olarak hangi düzeyde olduğunu anlamamıza ve çocuğa ona göre yaklasmamıza olanak
sağlar.Gelişimsel yaklaşımı diğer metodlardan ayıran en önemli fark budur.
Gelişim basamaklarını
kısaca özetlersek:
1.Sakin kalabilmek ve dikkatini verebilmek,
2.Karşısındaki ile ortak ilgi kurabilmek ve sürdürmek,
3.Duygusal ve sosyal mesaj içeren her türlü iletişim sinyallerini alabilmek ve
gönderebilmek,
4.Karşısındaki kişi ile birlikte, belli bir düşünce doğrultusunda
davranışlarını organize edebilmek ve birlikte problem çözebilmek,
5.Karşısındaki ile birlikte sembolik ve yaratıcı oyun oynamak,düsünceler
arasında köprü kurarak ilişkilendirmek,
6.Mantıklı düşünce geliştirmek.
Bu gelişimsel
özellikler kendiliğinden sosyal ilişkileri kurmak ve sürdürmek için gerekli
olduğu kadar akademik becerilerin gelişimi için de önemlidir.
I
(INDIVIDUAL-DIFFERENCES): BİREYSEL FARKLILIKLAR BÖLÜMÜ
Her çocuğun kendini
düzenleme, sakinleştirme,çesitli uyaranlara tepki verme gibi farklı bireysel
özellikleri bulunmaktadır. Bazı çocuklar duyuları ile algıladıkları
ışık,ses,tad,denge,dokunma gibi uyaranlara aşırı tepkiler
verebilirler.Uyaranları işlemleyerek kullanmak konusunda farklılık
gösterebilirler. Bu özellikler çocuğun içinde bulunduğu ortam ile olan uyumunu
,iletişimini dolayısı ile gelişimini ve öğrenmesini etkileyeceğinden dikkate
alınmalıdır.
R
(RELATIONSHIP-BASED): İLİŞKİ TEMELLİ BÖLÜM
Çocuk icinde bulunduğu
sosyal ortamda ebeveynleri, akrabaları yaşıtları ,eğitimcileri ve terapistleri
gibi pek çok kişi ile karsılaşmaktadır .Bu bireyler ile sıcak, güven içeren
karşılıklığa dayanan bir etkileşimde bulunabilmesi gelişimini destekleyecek temeli
oluşturacaktır.
https://www.gunisigicocuk.com.tr/hizmetlerimiz/dir-floortime/